การใส่ปุ๋ยนาข้าว

          นาข้าว  การใส่ปุ๋ยในนาข้าวมีความ แตกต่างในความต้องการธาตุอาหารของแต่ละพันธุ์และลักษณะเนื้อดินที่ปลูกข้าว ดังนั้นการใส่ปุ๋ย ในนาข้าวอย่างมีประสิทธิภาพควรมีการพิจารณา ถึงปัจจัยอื่นที่มีผลกระทบ เช่นระดับน้ำในนา การปรับระดับหน้าดิน การกำจัดวัชพืช ศัตรูพืชต่างๆ

            การใส่ปุ๋ยด้วยวิธี 4 ถูก คือ  ถูกสูตร   ถูกเวลา   ถูกอัตรา  ถูกวิธี

  การใส่ปุ๋ยเคมีและถ้าจะให้ดีเกษตรกรต้องมีคาถาและท่องคาถานี้ให้ขึ้นใจ คือ “ ใส่ปุ๋ยข้าวต้องใส่ให้ถูกสูตร  ถูกเวลา   ถูกอัตรา   ถูกวิธี  หรือเรียกว่า 4 ถูก ” เมื่อนำไปปฏิบัติให้ได้แล้วข้าวจะงาม  ได้ผลผลิตสูงและมีคุณภาพอีกด้วย

            ถูกที่ 1 คือ ถูกสูตร  (สูตรเหมาะสม) คือ เลือกใช้สูตรปุ๋ยถูกกับชนิดของดิน คือ   

              ใส่ปุ๋ยครั้งที่ 1  หรือการใส่ปุ๋ยรองพื้นนาดินเหนียวต้องใช้ปุ๋ยสูตร  16-20-0    นาดินทรายต้องใช้สูตร 16-8-8, 16-16-8 ถ้าใส่ปุ๋ยสูตรอื่นๆนอกจากนี้ก็สามารถใส่ได้

              ใส่ปุ๋ยครั้งที่ 2 หรือการใส่ปุ๋ยแต่งหน้าให้ใช้ปุ๋ยสูตร 46-0-0 หรือ สูตร 15-15-15 หรือ สูตร 15-15-15 ผสมกับ สูตร 46-0-0 อัตราส่วน 1:1 คลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วนำไปหว่าน

           ถูกที่ 2 คือ ถูกเวลา (ช่วงเวลาที่เหมาะสม) คือ การใส่ปุ๋ยให้ถูกช่วงเวลาที่ข้าวต้องการและมีความพร้อมมากที่สุด คือ 

            ใส่ครั้งที่ 1 หรือเรียกว่าการใส่ปุ๋ยรองพื้น ใส่หลังปักดำประมาณ 7-15 วัน หรือสังเกตุดูว่าข้าวเริ่มถอดใบใหม่เพราะเป็นช่วงที่ข้าวตั้งตัวได้แล้วหลังจากที่บอบช้ำจากการถอน การเตะกล้า การมัด  การตัดและการขนย้าย  จำเป็นต้องพักฟื้น  ถ้าใส่ก่อนหรือหลัง  7-15 วันก็สามารถทำได้แต่ไม่ควรปฏิบัติเพราะใส่ก่อนข้าวยังไม่พร้อมที่จะกินปุ๋ยจึงทำให้ปุ๋ยที่ละลายเร็วสูญหายไปกับน้ำหรืออากาศ  ใส่หลังไม่ดีเพราะการแตกกอจะน้อยกว่า

ใส่ครั้งที่ 2 หรือ เรียกว่า  การใส่ปุ๋ยแต่งหน้า  ใส่ในระยะข้าวเริ่มตั้งท้องสังเกตุต้นข้าวเริ่มกลมหรือที่เรียกว่า “ต้นข้าวส่วย, แทงเหล็กใน” และเพื่อเพิ่มจำนวนดอกหรือเมล็ดข้าวต่อรวงให้มากขึ้น เต็มเมล็ดน้ำหนักดี  

            ถูกที่ 3 คือ ถูกอัตรา (ปริมาณเหมาะสม) คือ ปริมาณปุ๋ยที่ใส่ต่อไร่ให้เพียงพอและพอดีกับความต้องการของข้าว

ใส่ครั้งที่ 1 นาดินเหนียว ใช้สูตร 16-20-0 ใส่อัตรา 20-35 กิโลกรัมต่อไร่  นาดินทรายใช้สูตร 16-8-8 ใส่อัตรา 20-35  กิโลกรัมต่อไร่

ใส่ครั้งที่ 2 การใส่ปุ๋ยแต่งหน้าใช้สูตร 46-0-0 ใส่อัตรา 25-30 กิโลกรัมต่อไร่  

   ถูกที่ 4 คือถูกวิธี (วิธีเหมาะสม) คือ การปฏิบัติในการใส่ปุ๋ยนอกจากจะใส่ปุ๋ยรองพื้นและปุ๋ยแต่งหน้าแล้วยังมีข้อปฏิบัติเพื่อการใช้ปุ๋ยเกิดประสิทธิภาพมากที่สุดได้แก่

1.     รู้ขนาดของนา  เพื่อใส่ปุ๋ยในปริมาณที่ถูกต้องไม่มากหรือน้อยเกินไป

2.     เลือกชนิดปุ๋ยและอัตราปุ๋ยที่ใส่ให้เหมาะกับพันธุ์ข้าวและชนิดของดิน และใส่ตรงรามระยะเวลาที่ข้าวต้องกา

3.    ปิดกั้นนาที่ล้อมรอบแปลงที่จะใส่ปุ๋ยให้เรียบร้อย ไม่ให้มีการไกลออกของน้ำในช่วงใส่ปุ๋ยเคมี จนกว่าจะใส่ปุ๋ยไปแล้ว 3-5 วัน

 

4.     รักษาระดับน้ำในนาข้าวไม่ให้สูงมากนัก ระดับน้ำประมาณ 5-10 เซนติเมตร หรือประมาณ 1 ฝ่ามือ

5.     สำรวจและกำจัดวัชพืชก่อนการใส่ปุ๋ยทุกครั้ง  เพื่อไม่ให้วัชพืชแย่งปุ๋ยจากต้นข้าว

6.     ใส่ปุ๋ยให้เพียงพอกับ ความต้องการของต้นข้าว

1.การใส่ปุ๋ยสำหรับพันธุ์ข้าวที่ไม่ไวแสง เช่น พันธุ์ข้าวที่สามารถปลูกได้ทุก
   ฤดูกาล และเก็บเกี่ยวตามอายุการเจริญเติบโต ที่ปลูกในดินชนิดต่างๆ ดังนี้
   
   1.1 ในดินที่เป็นดินเหนียว  ดินร่วนปนทราย มีการใส่ปุ๋ย ดังนี้
         - ปุ๋ยรองพื้นก่อนปักดำ เลือกใช้ปุ๋ยอย่างนี้
            ปุ๋ยสูตร 16-20-0 , 18-22-0 , 20-20-0 ใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
            ในอัตราส่วน 1 : 1 ( ปริมาณรวม 50 กก / ไร่ )
         - ปุ๋ยแต่งหน้า เลือกใช้ปุ๋ย ได้ดังนี้
           ปุ๋ยสูตร 20-0-0 , 25-0-0 หรือ 46-0-0 ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
           ในอัตราส่วน 1 : 1 
  
   1.2 ในดินนาที่เป็นดินทราย ดินร่วนทราย  มีการใส่ปุ๋ยดังนี้
         - ปุ๋ยรองพื้นก่อนปักดำ เลือกใช้ปุ๋ยอย่างนี้
           ปุ๋ยสูตร 16-20-0 , 18-22-0 , 20-20-0 ใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
           ในอัตราส่วน 1 : 1         
         - ปุ๋ยแต่งหน้า เลือกใช้ปุ๋ย ได้ดังนี้
           ปุ๋ยสูตร 20-0-0 , 25-0-0 หรือ 46-0-0 ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
           ในอัตราส่วน 1 : 1

2.การใช้ปุ๋ยสำหรับพันธุ์ข้าวที่ไวต่อแสง ได้แก่ พันธุ์ข้าวที่ต้องปลูกเก็บเกี่ยว
   ได้เฉพาะในฤดูนาปี
  
   2.1 การใส่ปุ๋ยดินนาที่เป็นดินเหนียว  ดินร่วน  ดินร่วนปนดินเหนียว
         - ปุ๋ยรองพื้นก่อนปักดำ เลือกใช้ปุ๋ยอย่างนี้
            ปุ๋ยสูตร 16-20-0 , 18-22-0 , 20-20-0 ใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
            ในอัตราส่วน 1 : 1 ( ปริมาณรวม 50 กก / ไร่ )
         - ปุ๋ยแต่งหน้า เลือกใช้ปุ๋ย ได้ดังนี้
           ปุ๋ยสูตร 20-0-0 , 25-0-0 หรือ 46-0-0 ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
           ในอัตราส่วน 1 : 1  ( ปริมาณรวม 50 กก / ไร่ )
  
   2.2 ในดินนาที่เป็นดินทราย  ดินร่วนทราย  ดินทรายร่วน
         - ปุ๋ยรองพื้นก่อนปักดำ 
            ปุ๋ยสูตร 16-20-0 , 18-22-0 , 16-16-8  ใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
            ในอัตราส่วน 1 : 1 ( ปริมาณรวม 50 กก / ไร่ )
         - ปุ๋ยแต่งหน้า  
            ปุ๋ยสูตร 20-0-0 , 25-0-0 หรือ 46-0-0 ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์**
            ในอัตราส่วน 1 : 1  ( ปริมาณรวม 50 กก / ไร่ )